079 - Zelfsabotage

Je kent het vast wel: je gaat net lekker en ineens, pats, doe je allerlei dingen die je niet wilde doen. Je bent jezelf aan het saboteren. En meestal gebeurt het op momenten dat je het totaal niet verwacht. Je ziet het vaak niet aankomen en je merkt het vervolgens pas als het al is gebeurt. Of, wanneer je wat verder in het proces bent, wanneer je het doet. 

Weet dat zelfsabotage heel normaal is. Het is iets dat ieder mens doet. Zelfsabotage is dus menselijk. Neemt niet weg dat het wel behoorlijk hinderlijk kan zijn. Omdat het vaak al je goede voornemens en plannen verstoort. Maar zelfsabotage is natuurlijk en het heeft een functie.

Zelfsabotage een automatisch gedrag

Zelfsabotage is een actie, het is iets dat je doet (of juist niet doet). Het is automatisch gedrag dat is ontstaan uit iets dat je in het verleden heel vaak hebt gedaan. Daardoor is het gedrag geworden waar je verder niet meer over nadenkt. En daardoor lijkt het weer alsof je er geen controle over hebt. Maar niets is minder waar. Je hebt er wel degelijk controle over.

En de eerste stap in het proces is dat je het niet meer veroordeelt, maar dat je gaat begrijpen waarom het er is. Vanuit begrip en compassie kun je het vervolgens gaan veranderen. Dat is de enige manier om het om te buigen en ervoor te gaan zorgen dat jouw toekomstige zelf het makkelijker krijgt.

Er zijn drie belangrijke manieren waarop je jezelf kunt saboteren. Namelijk perfectie, haast en ... stoppen. In deze podcast ga ik op alle drie deze mechanismen dieper in. Zodat je ze gaat herkennen in jezelf en vanuit daar kunt veranderen.

Veel luisterplezier

Zelfsabotage mechanismen de top 3

Dag mooie vrouw! Hoe gaat het met je vandaag? Ik ben net weer terug van twee weken Nederland. Het was fijn om weer even iedereen te zien. En het was heerlijk om lekker onvervalst Nederlands te kunnen praten. Ik had een lijstje van alle dingen die ik wilde eten en dat is ook gelukt. En… ik ben maar liefst twee keer naar de sauna geweest. Hier in Zweden is het alleen met badkleding en dat vind ik echt vreselijk. Dus ik ben lekker twee keer poedelnaakt naar de sauna geweest en het was jummie.

Dingen missen uit Nederland

Veel mensen vragen me of ik geen dingen mis uit Nederland zoals hagelslag en pindakaas, maar dat is eigenlijk helemaal niet het geval. Ik vind ook eerlijk gezegd dat als je ervoor kiest om in een ander land te gaan wonen dat je het dan ook moet proberen te doen met de dingen die daar voorhanden zijn. Dat maakt het leven echt een stuk makkelijker. Dus dat doen we dan maar. Danny sleept nog wel kilo’s paprikachips en mayonaise mee, maar dat is het dan wel. Daar komt natuurlijk ook bij dat Zweden een modern westers land is waar alles gewoon voorhanden is, dus heel moeilijk is dat natuurlijk ook niet. 

Neemt niet weg dat ik natuurlijk de afgelopen twee weken wel heb genoten van filet americain, ik heb een Bossche bol gegeten en natuurlijk een dikke vette puntzak met friet en mayo. Maar weet je wat zo grappig is: bij alle drie de dingen had ik halverwege eigenlijk wel genoeg. In mijn hoofd was het allemaal veel lekkerder dan in het echt. En waar ik eerder last had van bodemdrift, oftewel dat het op moest want anders was het zonde, kon ik nu gewoon halverwege stoppen en heb ik de rest weggegooid. Het waren achteraf puur wat happen voor de fun, meer niet.

VIP dag voor leden Eetgeluk Universiteit

Ik was overigens in Nederland voor de VIP dag voor leden van de Eetgeluk Universiteit. Een keer per jaar komen we bij elkaar voor een inspirerende en natuurlijk ook gezellige dag. Ieder jaar is er een ander thema en dit jaar hebben we het tijdens de VIP dag gehad over zelfsabotage en vooral over hoe je jouw zelfsabotagegedrag zodanig kunt gaan inzetten dat het je gaat helpen. 

Vanwege al het gedoe van de afgelopen jaren heeft het natuurlijk even stil gelegen, maar in april konden we weer. Ik merk zelf dat ik het echt heel fijn vind om alle vrouwen in real life te ontmoeten. We spreken elkaar natuurlijk regelmatig via de online coaching of mail, maar het is dan natuurlijk extra leuk om elkaar een keertje in het echt te zien.  

Tijdens de VIP dagen merk ik keer op keer weer wat een fijne community we hebben. En hoeveel we op elkaar lijken. We worstelen allemaal met dezelfde dingen. Echt waar! En daarbij is zo’n VIP dag natuurlijk ook gelijk een prachtige kans om andere vrouwen uit de community te leren kennen die ook bezig zijn met persoonlijke ontwikkeling en zelfleiderschap. Ik vind dat altijd enorm waardevol om terug te kunnen vallen op een netwerk van inspirerende vrouwen. Zeker in de huidige wereld is het zo ontzettend belangrijk om een goed supportsysteem te hebben.

Een fijn support systeem met vrouwen

Over support systeem gesproken: deze podcast maakt daar natuurlijk ook deel van uit. Steeds meer vrouwen en soms ook mannen, vinden hun weg naar de Eetgeluk Podcast. Echt zo cool! Inmiddels zijn we al ruim de 100.000 downloads gepasseerd. En de podcast is pas anderhalf jaar in de lucht. Eigenlijk waren we al bij de 100.000 downloads in februari, maar ik had het zelf niet echt in de gaten en daarna ben ik het een aantal keer vergeten te noemen. Ik ben namelijk niet echt van de cijfertjes. Ik heb een blauwe maandag een businesscoach gehad en volgens haar zijn de cijfertjes echt belangrijk en dat geloof ik natuurlijk ook gelijk, maar ik vind het nou eenmaal leuker om te schrijven en te focussen op de coaching en ontwikkeling van de masterclasses en straks natuurlijk ook de opleiding tot Eetgeluk Expert. Ik kijk liever naar de resultaten van alle leden van de Eetgeluk Universiteit. Daar heb ik dus nog wat te leren…

Goed, genoeg bijgekletst. Tijdens de VIP dag voor leden hebben we het een hele dag gehad over zelfsabotage en in deze podcast wil ik de drie belangrijkste zelfsabotage mechanismen met je delen. In de Eetgeluk Universiteit gaan we hier heel diep op in en heb ik twee uitgebreide masterclasses aan dit onderwerp gewijd. Want het is belangrijk. Teveel vrouwen schamen zich nog voor hun zelfsabotage gedrag. En dat komt puur omdat ze niet begrijpen wat het is en zich niet beseffen dat zelfsabotage heel normaal is. Sterker nog: mensen die zichzelf niet saboteren, daar is echt iets mis mee. Zelfsabotage hoort bij het mens-zijn en is heel natuurlijk. Dus vanaf nu hoef je je daar in ieder geval niet meer druk over te maken. Het is vaak het oordeel dat je hebt over het feit dat je jezelf saboteert dat zorgt voor de uiteindelijke problemen.

Begrip en compassie voor jezelf

Zelfsabotage is een actie. Het is iets dat je doet. Het is automatisch gedrag dat is ontstaan uit iets dat je in het verleden heel vaak hebt gedaan. Het is gedrag geworden waar je niet over nadenkt. Daardoor lijkt het alsof je er geen controle over hebt. Maar je hebt er wel degelijk controle over. En de eerste stap in dat proces is dat je het niet meer veroordeelt, maar gaat begrijpen waarom het er is. 

Vanuit begrip en compassie voor jezelf kun je het vervolgens gaan veranderen. Dat is de enige manier om het om te buigen. Het gaat erom dat je gaat beseffen dat zelfsabotage een keuze is die je maakt. In eerste instantie is de keus onbewust, maar zodra je jezelf ervan bewust bent, kun je dit gaan veranderen. 

Zelfsabotage gaat altijd over de korte termijn. Je doet iets wel of niet omdat je je nu goed wilt voelen. Vaak gaat dit ten koste van je toekomst. Wat je dus eigenlijk doet is het neerleggen van obstakels voor jouw toekomstige zelf. 

Je doet bepaalde dingen wel of niet die ervoor zorgen dat jouw toekomstige zelf het morgen moeilijker heeft:

• Je eet toch dat gebakje omdat je er zin in hebt, ook al had je het niet gepland
• Je schuift werk voor je uit omdat je nu iets anders wilt doen
• Je doet vandaag geen boodschappen omdat je liever je boek uitleest
• Je gaat vandaag laat naar bed omdat je je serie af wilt kijken ook al weet je dat je morgen een belangrijke dag hebt
• Je pakt je spullen nu niet in omdat je er geen zin in hebt, maar staat morgen wel een uurtje eerder op
• Je koopt nu die spullen omdat je ze wilt hebben terwijl je weet dat je dan morgen niet genoeg geld hebt voor de boodschappen

Extra hindernissen op de weg

Je werpt dus eigenlijk extra hindernissen op de weg naar jouw toekomstige zelf. Dit doe je net zolang totdat er zoveel hindernissen staan dat je er niet meer langs kunt komen. Vervolgens raak je in paniek bij het zien van al die hindernissen. En in plaats van de hindernissen op te ruimen creëer je er nog een paar meer bij. En uiteindelijk zeg je tegen jezelf: zie je wel, ik kan dit niet en je stopt. 

Het is je brein wederom gelukt om voldoende bewijs te verzamelen voor de overtuiging dat je het toch niet kunt. Of dat het toch niet lukt. En dat het je ook gewoon nooit gaat lukken. Of dat je het toch nooit goed kunt doen.

Er zijn drie belangrijke manieren waarop je jezelf kunt saboteren, namelijk perfectionisme, haast en stoppen.

De top 3 zelfsabotages

Saboteur #1: Perfectionisme

Perfectionisme zorgt ervoor dat je vaak niet eens begint. Eerst moet alles perfect worden voorbereid. Of het is nu niet het juiste moment. Of je moet eerst exact weten wat je moet doen en hoe je het moet doen. Je wilt de hoed en de rand weten voordat je begint. Je wilt zeker weten dat je het goed doet en dat je het juiste doet op het juiste moment. Of je plant je dag zo perfect dat het onmogelijk is om je aan je planning te houden. Of je zegt tegen jezelf dat je achterloopt. Waardoor je het gevoel hebt dat je faalt en uiteindelijk stopt. 

Wat ook kan is dat je zo bang bent om te falen dat je uiteindelijk maar niet begint. Omdat je denkt dat je het niet goed genoeg kunt doen. Omdat je er nu niet voldoende tijd in kunt steken. Omdat je eerst nog meer moet leren. Perfectionisme is het perfecte zelfsabotagemechanisme. Omdat je namelijk dénkt dat je heel goed bezig bent. Want, zo vertel je aan jezelf: je bent heel druk bezig om alles goed voor te bereiden zodat de kans van slagen vele malen groter is.

Perfectionisme leidt altijd tot uitstelgedrag

Omdat je bang bent dat je faalt als je het verkeerd doet. Het gevolg daarvan is dat je jezelf gaat verdoven of afleiden onder het mom dat je je aan het voorbereiden bent. Maar iets voorbereiden is iets heel anders als iets doen. Je haalt alleen maar resultaten als je iets DOET. En het wordt juist perfect door te falen. Iedere keer dat je faalt leer je hoe het niet werkt. Dus: of je leert of je wint. En des te meer je leert, des te meer je wint.

Perfectionisme is dan ook niet de weg naar blijvende resultaten. Het is juist de snelste weg naar frustratie en opgeven. 

Saboteur #2: Haast

Haast wordt altijd geboren vanuit een schaarste mindset. Vanuit niet het vertrouwen hebben in jezelf of in het leven. Vanuit vechten met dat wat er nu is. Vanuit ontevreden zijn met dat wat er nu is. Vanuit de buitenwereld de schuld geven van hoe je je voelt. Maar weet dit: je bent exact waar je moet zijn op dit moment. Als je ergens anders had moeten zijn dan was je daar wel geweest. 

Waar je nu bent, de persoon die je nu bent is de optelsom van al jouw huidige gedachten en al jouw gedrag uit het verleden. Je denkt dat de dingen om je heen ervoor verantwoordelijk zijn hoe je je voelt en daarom wil je ze zo snel mogelijk veranderen.

• Je wilt snel afvallen omdat je denkt dat je je dan beter voelt
• Je wilt snel rijk worden omdat je denkt dat je je dan beter voelt
• Je wilt nu die nieuwe kleren omdat je denkt dat je je dan beter voelt

Maar hoe je je voelt wordt niet bepaald door de situatie of door de resultaten die je behaalt, hoe je je voelt wordt bepaald door wat je DENKT over de situatie.

Jouw gewicht is niet de schuldige

Jouw gewicht is niet de schuld van het feit dat je je nu niet lekker in je vel voelt. Dat zijn je gedachten. En het punt is dat wanneer je haast hebt, dat je zo snel mogelijk een resultaat wilt zien. Daardoor focus je op het resultaat in plaats van op het proces dat nodig is om het resultaat te bereiken. 

Je zult een andere persoon moeten worden dan je nu bent om een ander resultaat te creëren dan je nu creëert. De persoon die je nu bent is de optelsom van jouw huidige gedachten, gevoelens en acties. Wanneer je een 2.0 versie van jezelf wilt worden, dan betekent dit dat je anders zult moeten gaan denken, voelen en doen. 

Het is hetzelfde als met een computerprogramma. De 1.0 versie heeft andere features dan de 2.0 versie of de 10.0 versie. 

Haast zorgt er ook voor dat je geen focus hebt. Omdat je zo snel mogelijk resultaat wilt zul je van de ene snelle belofte naar de andere springen als je merkt dat het niet snel genoeg gaat. Je zult steeds opnieuw gevangen raken door de belofte van iets nieuws.

Heb jij al tientallen programma's gevolgd?

Wat je daardoor doet is dat je jezelf niet de kans geeft om ergens echt goed in te worden. In plaats van te verdiepen en te ontdekken hoe je het proces dat je volgt kunt verbeteren. Ben je alweer bezig met het onderzoeken van de nieuwe magic bullet. Met als gevolg dat je misschien wel 100 boeken in de kast hebt staan over allerlei eetpatronen. En dat je tientallen programma’s hebt gevolgd om een gezond gewicht te bereiken. Met allemaal andere regels en een andere manier van aanpak. En al die regels zorgen voor enorme verwarring in je brein waardoor je uiteindelijk niet meer weet wat je moet doen. Waardoor je óf stopt óf maar weer aan iets nieuws begint. 

En zo kom je nooit waar je wilt zijn. Dat is waar voeding en diëten een lifestyle wordt. Waar jouw identiteit wordt dat je iemand bent die altijd bezig is met voeding en afvallen en gezondheid. In plaats van met leven. 

Onthoud dit: meesterschap ontstaat niet door het iedere keer doen van iets nieuws. Meesterschap ontstaat door herhaling en verdieping. Wanneer je iets maar vaak genoeg doet word je er goed in. En daardoor ga je uiteindelijk je doel bereiken. 

Saboteur #3: Stoppen

Veel mensen stoppen al voordat ze zijn begonnen. Bijvoorbeeld doordat ze geen doelen hebben. Of doordat ze denken dat ze het niet kunnen. Of doordat ze bang zijn dat het weer gaat mislukken. Of omdat ze haast hebben of het perfect willen doen of in de war zijn omdat ze niet weten hoe ze het moeten doen. 

Ik ontvang zo vaak mails van vrouwen die niet meer durven te beginnen. En wat je dan eigenlijk doet is dat je jezelf op voorhand al opgeeft. Je zegt het vertrouwen in jezelf op. Je denkt dat het toch niet gaat lukken en daarom begin je er maar niet meer aan. Waardoor je dus opnieuw een ervaring hebt gecreëerd voor jezelf waarin het niet is gelukt. Niet omdat je het hebt geprobeerd, maar omdat je er gewoon niet aan bent begonnen. 

Het enige verschil dat er is tussen iemand die zijn doel bereikt en iemand die niet zijn doel bereikt is een keertje vaker opstaan dan je valt. Meer niet. 

Als ieder kind na drie keer vallen zou denken: ‘Nou, dat lopen, dat gaat ‘m niet worden hoor, dat is niets voor mij’ dan zou de wereld er nu heel anders uitzien. Weet dat een kind gemiddeld 10.000 keer valt voordat het echt goed kan lopen. 10.000 keer!

Falen bestaat niet alleen leren

Hoe zou jouw leven eruit zien als je 10.000 keer opnieuw opstaat? Als je niet stopt en in plaats daarvan leert van iedere keer dat je valt. Als je weer opstaat en steeds beter wordt in wat je doet? 

Weet een ding: zelfsabotage is helemaal OK. Het is alleen maar een teken dat je op de goede weg bent. Dat je steeds verder verwijderd raakt van je oude identiteit en steeds dichter in de buurt komt van je nieuwe identiteit. En dat is eng voor je oerbrein. Daarom gaat het op een gegeven ogenblik op de rem en probeert het met alle macht terug te sturen. Maar wanneer je weet hoe je jouw zelfsabotage gedrag voor je kunt laten werken, is er niets aan de hand. Je gaat het dan herkennen en gebruiken om extra gas te geven in de richting van je doelen.