024 - Overeten

Overeten is iets dat veel vrouwen regelmatig doen. Het betekent dat je meer eet of vaker eet of anders eet dan je eigenlijk van plan was. Overeten is een symptoom. Het is iets dat je doet. En vaak is het een manier om te dealen met je leven. Met je emoties. Met hoe je je voelt. Of misschien beter gezegt: met hoe je je niet wilt voelen.

Overeten is een mechanisme dat je oerbrein gebruikt om ieder dieet dat je volgt te saboteren. Vaak al binnen twee dagen...

Stoppen met overeten is lastig zolang je niet weet hoe je je oerbrein kunt managen. Zodra je namelijk stopt met overeten komen die delen die in je leven waarbij je hulp nodig hebt naar boven. Dat voelt ongemakkelijk, daarvan raak je misschien wel in paniek en dus grijpt je oerbrein in.

Zodra je stopt met overeten komt er ruimte voor jou en voor wat er leeft in jou. Je gaat de verbinding met jezelf weer ervaren en herstellen doordat je hem niet meer volstopt met eten. En dat is doodeng voor je oerbrein. Daarom is het ook zo moeilijk om te stoppen met overeten. Want wanneer je dat doet, dan neem je de buffer weg tussen jou en je gevoel. Je kunt dus alleen stoppen met overeten wanneer je leert hoe je kunt omgaan datgene dat omhoog komt wanneer je jezelf niet meer volstopt.

In deze podcast ga ik je leren hoe je om kunt gaan met het verlangen om meer te eten dan je eigen wilt.

Veel luisterplezier

Stoppen met overeten en waarom het zo lastig lijkt

Dag mooie vrouw! Daar ben ik weer. Vandaag met een heel bijzondere podcast. Over een onderwerp waar ontzettend veel vrouwen mee worstelen. Namelijk overeten. Oftewel over meer eten of vaker eten of anders eten dan je eigenlijk van plan was.

Overeten als Symptoom en de rol van emoties

Overeten is een symptoom. Het is iets dat je doet. En vaak is het een manier om te dealen met je leven. Met je emoties, met hoe je je voelt. Of misschien beter gezegd: met hoe je je niet wilt voelen. Daarom ga je overeten. Overeten is een mechanisme dat je oerbrein gebruikt om ieder dieet dat je volgt te saboteren. Vaak al binnen twee dagen. En dat komt omdat je oerbrein in het verleden heeft geleerd dat eten ervoor zorgt dat je je goed voelt. Daar zijn we weer….

Daardoor denkt het dat je eten nodig hebt om je leven vol te houden. Zodra je stopt met overeten komen namelijk die delen die in je leven en waarbij je hulp nodig hebt naar boven. Dat voelt ongemakkelijk, daarvan raak je misschien wel in paniek en dus grijpt je oerbrein in. Maar wat je oerbrein niet begrijpt is dat overeten misschien wel even helpt, maar dat het op de lange termijn voor nog meer problemen en vervelende gevoelens zorgt. Waardoor je voordat je het weet in een eindeloze cirkel zit van je vervelend voelen, overeten en je vervolgens nog vervelender voelen waardoor je nog meer overeet. Overeten is dus niet een fijne oplossing.

Stoppen met Overeten

Zodra je stopt met overeten komt er ruimte voor jou en voor wat er leeft in jou. Je gaat de verbinding met jezelf weer ervaren en herstellen doordat je hem niet meer volstopt met eten. En dat is doodeng voor je oerbrein. Daarom is het ook zo moeilijk om te stoppen met overeten. Want wanneer je dat doet, dan neem je de buffer weg tussen jou en je gevoel. Je kunt dus alleen stoppen met overeten wanneer je leert hoe je kunt omgaan datgene dat omhoog komt wanneer je jezelf niet meer volstopt.

De Eerste Stap naar Verandering: Bewustwording

De eerste stap die je hierin kunt zetten is het uit elkaar halen van je leven en je over-eet-gedrag. Je moet ze gaan loskoppelen van elkaar. Het is belangrijk dat je brein gaat begrijpen dat jouw leven iets totaal anders is dan jouw overeten. Het moet gaan snappen dat er een groot verschil is tussen eten wat je gepland hebt om te eten en alles eten dat los en vast zit omdat je je niet goed voelt. Je brein moet eten weer als brandstof gaan zien en niet meer als buffer.

De beste vraag die je jezelf hier kunt stellen is: ‘Hoe zou mijn leven eruit zien als ik niet meer zou overeten?’ Hoe zou mijn leven eruit zien zonder eten? Hoogstwaarschijnlijk zou dan de waarheid van je leven naar boven komen. Wanneer je eten gebruikt om je leven leuker te maken, dan is er in je leven iets fundamenteel uit balans. De vraag is of je bereid bent om dat te onderzoeken? Om eerlijk naar jezelf te zijn en de volledige verantwoording te nemen voor jouw leven op dit moment. Want dat is wat het overeten je te vertellen heeft.

Herstel de verbinding met jezelf

Als je stopt met overeten, herstel je de verbinding met jezelf. Je haalt dan datgene weg dat tussen jou en jezelf zit. Er is geen eten meer om je achter te verschuilen of om in te vluchten. Je wordt gedwongen om te kijken naar wat er nu in jou leeft. Daardoor ga je steeds beter zien wat er werkelijk aan de hand is in jouw leven. Voor veel mensen is dat doodeng want het betekent dat je de volledige verantwoording dient te gaan nemen voor alles dat op dit moment aan de hand is en voor gevoelens die je ervaart. Misschien moet je wel beslissingen nemen die je niet wilt nemen of moet je afscheid nemen van mensen of dingen die je dierbaar zijn.

We hebben nooit geleerd hoe we daarmee om kunnen gaan. We hebben alleen maar geleerd hoe ervan weg kunnen komen. Het is een soort van rusteloosheid die in je omhoog komt die je nu niet meer kunt managen door te gaan eten, maar waar je op een andere manier mee om dient te gaan. Je brein weet nog niet hoe dat moet en vertelt je daarom dat je de controle kwijtraakt. Het zal je terug willen sturen naar je oude gedrag door je weer richting eten te duwen. Weet echter dat je nooit de controle kwijt bent. Dat alles wat je doet altijd een keuze is die je maakt. Bewust, maar meestal onbewust. En dat komt weer omdat je nooit hebt geleerd hoe je jouw oerbrein kunt managen.

Overeten is een gewoonte en een patroon

Overeten is ook altijd een keuze die je maakt. Het is gedrag dat je jarenlang hebt geoefend. En daardoor is het inmiddels een gewoonte geworden. En gewoontes doe je altijd onbewust. Daardoor lijkt het alsof je de controle kwijt bent en dat je eet tegen je wil. Maar eigenlijk is het gewoon iets dat je onbewust doet omdat je het zo vaak hebt geoefend. Pas wanneer je jezelf ervan bewust wordt dat je het doet, kun je het veranderen. Op dat moment kun je bewust een andere beslissing nemen als je oerbrein tegen je zegt dat je moet gaan eten.

Stel dat iemand een pistool tegen je hoofd zet als je aan het eten bent, of als er iemand binnenkomt, dan kun je prima stoppen. Dus je hebt wel degelijk controle. Je kunt dus stoppen met overeten door ervoor te kiezen om te stoppen met overeten en te dealen met datgene wat er overblijft of omhoog komt. Hierbij kunt je denken aan alle gevoelens die omhoog komen en ervoor zorgen dat je weer wilt eten. Zoals jezelf ongemakkelijk voelen, zenuwachtig voelen, verdrietig voelen, vervelen etc.

Overeten is vluchtgedrag

Het gaat erom dat je jezelf gaat leren hoe je kunt dealen met alles dat omhoog komt als je jezelf niet langer meer verdooft met eten. In de Eetgeluk Universiteit is dat een heel belangrijk deel van de training waarin ik zowel in het eerste als in het tweede jaar veel aandacht besteed. Dit is de basis. Wanneer je begrijpt hoe dit werkt, kun je jezelf echt bevrijden en een andere relatie creëren met eten of met welke andere vluchtgewoonte die je hebt. Het kan bijvoorbeeld ook gaan over alcohol of over roken of shoppen of Netflixen. Het maakt niet uit wat je doet. Weet dat je het doet omdat je niet weet hoe je kunt omgaan met de leegte die ontstaat als je stopt met het doen van die gewoonte. Eigenlijk ben je gewoon bang voor een gevoel, voor een emotie. Meer niet. En in de Eetgeluk Universiteit leer ik je hoe je met deze emoties kunt omgaan zonder jezelf te verdoven. Ik leer je hoe je kunt dealen met alles dat omhoog komt als je jezelf niet langer verdooft met eten of met andere dingen.

Hoe kan je stoppen met overeten? Begrijp je Brein

Maak vanaf nu een onderscheid tussen overeten, dus eten dat je niet doet omdat je honger hebt of om jezelf te voeden. En tussen eten als brandstof. Alles dat je eet en dat niet op je eetprotocol staat of op je eetplanning, is overeten.

Wanneer je dit gaat doen zal je oerbrein je terug laten vallen in onbewust gedrag

Je brein zal je afleiden waardoor je niet meer bezig bent met wat je doet en daardoor dus niet meer in de gaten hebt dat je aan het overeten bent. Het is dus heel belangrijk dat je iedere dag opnieuw heel bewust je maaltijden plant en voorbereidt. Wanneer je dat gaat doen, dan zul je steeds bewuster de impulsen en verlangens ervaren die ervoor zorgen dat je wilt gaan overeten.

Wanneer je dit heel bewust ervaart, dan weet je dat je zelf kunt kiezen wat je doet. Je weet dan dat het verlangen om nu te eten slechts een gewoonte is. Dat het gewoon een programma is dat je brein afdraait in een bepaalde situatie. Er is dus niets mis met je en er is ook helemaal niets mis met je brein. Je bent niet kapot ofzo. Het enige dat er aan de hand is, is dat je waarschijnlijk gevoeliger bent voor dopamine in je brein waardoor je makkelijker kunt blijven eten. En daarom heb je de gewoonte ontwikkeld om meer te eten dan je nodig hebt.

Hoe je jouw eet impulsen kunt managen

Wanneer je begrijpt hoe jouw oerbrein werkt, is het veel eenvoudiger om eet impulsen te managen. Echt.

Ik heb het natuurlijk al genoemd in eerdere podcasts en ik zal het waarschijnlijk ook nog wel vaker noemen in de toekomst. Als het over eten gaat, zijn er twee delen van je brein actief. Namelijk je mensenbrein en je oerbrein. In je oerbrein schuilen al je automatische gewoonten. Alles dat je vaker doet wordt door je oerbrein geautomatiseerd en opgeslagen in een speciale database. Dat betekent dat ook eten en honger en alles dat daarmee te maken heeft wordt geautomatiseerd. Je doet het immers iedere dag.

Wanneer je regelmatig overeet, is ook dit gedrag geautomatiseerd in je oerbrein. Het vervelende aan eten is dat het enorm belangrijk is voor ons overleven. Daarom is het ontzettend belonend in je brein. En omdat het zo belonend is in je brein zal je oerbrein jouw eetgedrag veel sneller automatiseren als bijvoorbeeld iedere dag tanden poetsen. Dit betekent dat je het veel minder vaak hoeft te herhalen voordat de gewoonte is verankerd in je dagelijkse patroon.

Overeten, emoties en je oerbrein

Je leert dus iets met je mensenbrein door het bewust te doen en te herhalen. Vervolgens delegeert je mensenbrein het aan je oerbrein zodat het kan worden geautomatiseerd. Maar dit kan dus alleen wanneer je het vaak doet. Herhalen is dus een heel belangrijke sleutel, een heel belangrijke trigger voor het automatiseringsproces.

Het verlangen om te overeten heeft dus niets te maken met het feit dat er iets verkeerd is met je. Het is gewoon natuurlijk. Als je dus iets ziet en je denkt bij jezelf: Dit wil ik eten.

Dan kun je twee dingen doen:

• Je kunt het eten
• Je kunt het niet eten

Als je het niet eet, zal je oerbrein gaan protesteren. En dat doet het omdat het gelooft dat je dit eten nodig hebt om in leven te kunnen blijven. En dit gelooft het omdat het eten in je brein een hoge beloning geeft. En alles wat een hoge beloning geeft is belangrijk voor je om te overleven. Zo ben je geprogrammeerd. Je oerbrein denkt daardoor dus dat ijs en chocola en taart en hamburgers heel belangrijk voor je zijn en dat je ze absoluut nodig hebt.

Dopamineshots

Maar met al die hoog belonende voeding krijgt je brein iedere dag zoveel dopamineshots dat het denkt dat je dit allemaal nodig hebt omdat je anders gaat sterven. Het is dus zaak om je brein te leren dat je niet zoveel dopamine nodig hebt. Op dit moment heeft je oerbrein neurologische junkie gedachten die zeggen dat je moet eten en op allerlei andere manieren zoveel mogelijk dopamine moet verzamelen. Het is constant bezig met het volgende dopamineshot.

Je hebt hier dus je mensenbrein nodig om je oerbrein te gaan managen. Net als een ouder die een peuter opvoedt. Als je je oerbrein iedere keer zijn zin geeft als het tegen je zegt dat je moet eten, dan wordt het heel verwend en heel vervelend. Het zal dan uiteindelijk de hele dag zeuren om eten en bezig zijn met eten. Net als een hond die je iedere keer tussendoor van alles geeft heel vervelend zal gaan worden, geldt dit ook voor je oerbrein. Wanneer je jouw oerbrein iedere keer zijn zin geeft, beloon je iedere dag opnieuw de neuronale paden die hiervoor zorgen. Waardoor ze steeds sterker worden en je overeetgedrag dus steeds meer geautomatiseerd wordt. Net zolang tot het haast onbewust lijkt te gaan.

Niet meer luisteren naar het verlangen om te eten

De keus die je dus dient te maken is om het gejengel van je oerbrein niet langer meer te belonen. En om niet luisteren naar je eetverlangen te gaan belonen. Om je bewust te worden van de gedachten die je denkt:

• Ik wil dat
• Dat ziet er goed uit
• Eentje kan wel
• Ik neem maar een klein beetje
• Ik val toch niet af
• Ik ben al zoveel afgevallen
• Ik wilde toch al een uitzondering maken

Wanneer dit gebeurt en je voelt de behoefte om te gaan eten heb je drie keuzes:

• Je volgt de behoefte en gaat eten omdat je wilt dat het vervelende gevoel weggaat
• Je vecht met de behoeft en probeert hem weg te krijgen (bijvoorbeeld door jezelf af te leiden)
• Je staat de behoefte toe en ervaart hem. Je reageert niet, je duwt hem niet weg, je neemt hem waar en laat het er zijn

Daardoor breek je het neurologische pad zonder weerstand. Wat er dan gebeurt is dat je aan je brein vertelt dat het bij bepaalde voeding geen dopamine meer krijgt (doordat je het niet meer neemt). Daardoor zal uiteindelijk de eetbehoefte bij het zien ervan afnemen.

Doorbreek het patroon

Op dit moment heb je aan je brein geleerd dat ijs een beloning betekent. Maar je kunt het ook het tegenovergestelde leren. Wanneer je blijft vechten met je behoefte om te eten (en dat is eigenlijk wat ieder dieet je leert) dan krijg je uiteindelijk zoveel weerstand dat je niet anders meer kunt dan toegeven. Maar wanneer je de eetbehoefte gaat toestaan en waarnemen, zonder eraan toe te geven, dan wordt het veel makkelijker om niet te reageren.

Ga het de komende dagen maar eens proberen. Ik wens je een heerlijk weekend en ik spreek je volgende week weer!