Zoals je waarschijnlijk wel weet heb ik een behoorlijke moestuin. We hebben hem dit jaar aangelegd bij ons nieuwe huis. Een hele week lang zijn we met drie personen in de weer geweest. Honderden kilo’s paardenstront en aarde hebben we in onze kruiwagens heen en weer gereden. Houtsnippers hebben we op de paden gedaan en daarna heb ik uren en uren op mijn knietjes gezeten om alle groenten in te zaaien.

Maar ohhhh wat ben ik mezelf de afgelopen maanden tegengekomen in die moestuin. Op allerlei gebieden. Fysiek, ik ben tenslotte ook geen 25 meer, maar ook en vooral mentaal en emotioneel. Die moestuin leert me iedere dag opnieuw zoveel over mezelf en over hoe het leven functioneert. Daarom liep ik al weken met het idee om een podcast te maken over de lessen en vooral inzichten die ik heb opgedaan in mijn moestuin. Omdat ze één op één toepasbaar zijn op het leven. En dat is natuurlijk ook wel logisch, wij zijn namelijk ook gewoon een stukje natuur. Dus alles wat werkt in de natuur, werkt op dezelfde manier voor ons.

In de podcast van deze week deel ik de eerste vijf inzichten met je:

• Inzicht #1 Alles heeft zijn eigen potentieel
• Inzicht #2 Het belang van een vruchtbare bodem
• Inzicht #3 Een moestuin is een ecosysteem (net zoals je lichaam)
• Inzicht #4 Je kunt de dingen niet forceren
• Inzicht #5 Alles heeft tijd, aandacht en liefde nodig

Veel luisterplezier!

Inzichten die ik kreeg door mijn moestuin

Dag mooie vrouw! Hoe gaat het met je? Hier gaat het heel goed. We genieten nog steeds met volle teugen van de prachtige Zweedse zomer. Het wordt bijna saai. Het is hier iedere dag tussen de 20 en 25 graden, maar omdat we een hele schone lucht hebben, heeft de zon enorm veel kracht. Dus het voelt vele malen warmer. We hebben hier vlak in de buurt een prachtige zwemplek ontdekt waar we regelmatig naartoe rijden aan het einde van de dag. Het is een meertje tussen de bomen met een klein strandje en een steiger. Dat is hier wel heel leuk, het is gemaakt door het buurtschapje van de mensen die daar wonen. En het wordt ook door deze mensen onderhouden. Twee keer per jaar, meestal ergens in juni en aan het einde van het seizoen in september, komen ze daar bij elkaar om alles netjes te maken voor het seizoen of af te sluiten na het seizoen.

Imker worden in Zweden

Verder heb ik vorige week iets heel nieuws onderzocht, waarvan ik vorig jaar nog niet had kunnen bedenken dat ik dat zou gaan doen. Ik ga namelijk imker worden. Ja, ja. Vanaf volgend jaar krijgen we hier twee bijenvolkeren op het terrein. Ik heb ooit weleens geroepen dat ik bijen wilde, maar dat was meer zo’n ooit-later-als-ik-groot-ben-wens zeg maar. Totdat we een paar weken geleden op het diplomafeestje waren van ons buurmeisje en daar een vrouw was die bijen had en ook een aantal volkeren te koop had. Of ik niet eens wilde komen kijken. Dus op midzomeravond zijn we daarheen gegaan en heeft ze me van alles uitgelegd. En vorige week heb ik haar geholpen met het slingeren van de honing. En na afloop heb ik haar imkerpak aangedaan en heb ik alle raten weer terug gezet in de bijenkorven. Eigenlijk wel bijzonder, ik heb maar liefst 8 boeken geschreven over een suikervrije leefstijl en nu ga ik honing produceren. En aan de andere kant klopt het ook wel. Honing is een prachtig natuurproduct en als het onbewerkt is, is het ontzettend heilzaam. Het is er tenslotte niet voor niets in de natuur, dus het heeft zeker een functie. Vanaf volgend jaar komen dus de twee volkeren en ga ik aan de slag.

We gaan een prachtige boomgaard aanleggen dit najaar met allerlei fruitbomen en ook twee notenbomen en in die boomgaard komen de bijen dan te staan. Wordt vervolgd zullen we maar zeggen.

Lessen uit de natuur met een moestuin

En nu we het toch over de tuin hebben, dat is waar ik de komende twee podcasts met je over wil praten. Want wist je dat heel veel regels die gelden voor een dood ordinaire moestuin, ook gelden voor het leven? En eigenlijk is dat ook wel logisch. Het gaat tenslotte over de werking van de natuur en wij zijn ook een stukje natuur. Ook al zijn we op veel vlakken de verbinding met de natuur en met onszelf behoorlijk kwijt. Ik heb gemerkt dat de moestuin voor mij zo’n ontzettend goede leerschool is. Op zoveel gebieden. Dat ik graag een aantal inzichten met je wil delen. En omdat het er zo ontzettend veel zijn, heb ik ze verdeeld over twee podcasts. Deze week deel ik de eerste vijf inzichten met je en volgende week de overige vijf. En ik vermoed, dat als je zelf een moestuin hebt, dat je het wel zult herkennen. Maar ook: heb je nog geen moestuin, overweeg om er ook eentje te starten. Je hebt daar echt geen hectare grond voor nodig zoals wij, je kunt al beginnen op je balkon of in een stadstuintje. En je kunt zelfs groenten kweken als je geen buiten hebt. Kijk vooral eens op makkelijke moestuin.nl Dat is hoe ik zelf ook ben begonnen een aantal jaar terug. Een waarschuwing is wel op zijn plaats: het is verslavend!

Goed, dan ga ik nu over naar alles wat ik heb geleerd van mijn moestuin…

Inzicht #1 gaat over potentie

Voordat het plan voor onze moestuin er was, heb ik in februari een heleboel zaad besteld. Ik weet nog dat ik met Danny naar de plaatselijke supermarkt reed om deze bestelling op te halen en dat ik met een heel lullig doosje naar de auto liep. Ik was bijna teleurgesteld. Ik had voor 135 euro aan zaad besteld en dit was alles dat we kregen. En toen ik het doosje aan hem liet zien zei ik: nou schat, dit is ons eten voor het komende jaar… We hebben er heel hartelijk om gelachen. Maar het was wel waar. In dat kleine doosje, het was zo’n klein plat pakketdoosje dat net niet door de brievenbus paste zaten alle zaadjes voor de hele moestuin van zo’n 500 m2.

Moet je je voorstellen dat in één piepklein zaadje alle bouwstoffen zitten die een plant maken. Het is echt bizar. Ik vind het nog steeds een wonder. Maar wat ook belangrijk is… uit een slazaadje komt een krop sla en geen wortel. En uit een bietenzaadje komt een rode biet en geen kool. Als je snapt wat ik bedoel. Dat betekent dus dat het potentieel al van tevoren is vastgesteld. Het zijn allemaal groenteplanten, maar op basis van hun DNA hebben ze allemaal een ander uiterlijk en bevatten ze allemaal een ander potentieel. Ze hebben als het ware allemaal een ander talent. Hetzelfde geldt ook voor ons mensen. We zijn allemaal mens, maar we zien er allemaal anders uit en hebben ook allemaal andere talenten. We hebben allemaal een andere bijdrage in deze wereld. En toch is er voor ons allemaal een plek.

Hoe zou het zijn denk je als een wortel er hetzelfde uit zou willen zien als een biet of als een krop sla? Want dat is wel wat wij mensen met z’n allen nastreven. Naast het feit dat dit onmogelijk is, is het ook nog eens een keertje enorm frustrerend. Ja, we kunnen alles creëren dat we willen, maar wel vanuit onze eigen talenten en vaardigheden. Vanuit onze eigen unieke blauwdruk.

Inzicht #2 gaat over een vruchtbare bodem

Toen ik een aantal jaren terug begon met moestuinieren, het zal nu zo’n 9 jaar geleden zijn dat ik begon, wij woonden op dat moment nog in Duitsland. Had ik werkelijk geen flauw benul van het belang van een goede grond. Ik dacht dat als ik gewoon zaadjes in de grond stopte en een beetje water gaf dat het dan wel goed zou komen. Dus we hebben een paar bakken gekocht en vervolgens heb ik bij het plaatselijke tuincentrum de allergoedkoopste grond gekocht die er was. En dat was 100% turfgrond. Ik plantte mijn zaadjes erin en gaf iedere dag trouw water. En… er gebeurde helemaal niets. Het enige dat omhoog kwam was gras. Geen groenteplant te zien. Ik snapte er helemaal niets van. Ik bedoel, ik gaf netjes water, alles stond op een zonovergoten plek in de tuin en toch gebeurde er niets. Totdat ik erachter kwam dat turfgrond vrijwel geen voeding bevat. En dat niet alleen, turf wordt gebruikt om de grond luchtiger te maken omdat het bijna geen vocht vasthoudt. Ik had dus geprobeerd om groente te kweken op een voedingsarme grond die geen vocht vasthield. Logisch dus dat er niet veel in groeide.

Het belang van goede voeding

En wat zo vervelend is met dit soort lessen is dat je weer een jaar moet wachten voordat je het opnieuw kunt proberen. Maar goed, in het jaar daarop heb ik goede potgrond gekocht en ging het al een stuk beter. Vervolgens zijn we verhuisd naar Nederland en ben ik gestart met de Makkelijke Moestuin. Met fantastisch goede grond. En daar kwam de volgende les: het eerste jaar dat ik de grond gebruikte groeide alles als kool. Werkelijk, ik was de hele week door de buurt aan het venten met al mijn verse groenten. We kwamen namelijk om in de sla en in de spinazie. Maar in het tweede jaar werden de groenten een stuk kleiner. Waar ik namelijk niet aan had gedacht is dat de groenten om te groeien ook voeding nodig hebben… en in het eerste jaar zat dat natuurlijk ruimschoots in de grond, maar in het tweede jaar had ik dat niet aangevuld. Dus de groenten die ik heb ingezaaid moesten het doen met het kleine beetje voedingsstof dat er nog aanwezig was. Met als gevolg dat ik minigroenten had gekweekt.

Voeding om te floreren

De bodem heeft dus mest nodig om ieder jaar opnieuw voldoende voeding te kunnen geven aan de planten om te kunnen groeien. En hetzelfde geldt voor ons als mens. Wanneer we niet gevoed worden, kunnen we niet floreren. Dan kunnen we overleven, maar that’s it. En voor de meeste vrouwen geldt dat dit het geval is. We leven op een enorm verschraalde voedingsbodem. Letterlijk, maar vooral ook figuurlijk. We leven in een wereld waarin het vrouwelijke niet of minimaal wordt gevoed. Met als gevolg dat wij als vrouw honger hebben. En velen van ons proberen deze innerlijke honger te stillen met eten of met drinken of met shoppen of met leuke dingen doen. Maar dat is niet de voeding die we nodig hebben. Wat we nodig hebben is voeding die ons helpt om de verbinding met onszelf te herstellen. We hebben voeding nodig die ons aardt en die aansluit bij alle behoeften die we als vrouw hebben. En wanneer we onszelf die voeding niet geven, zullen we nooit die stevige gezonde plant worden die we kunnen zijn. Dan blijven we een klein plantje dat denkt dat het geboren is om een klein plantje te zijn. Dat genoegen neemt met broodkruimels omdat het niet weet dat er ook een heel buffet mogelijk is.

Kom ik gelijk bij inzicht #3: een moestuin is een ecosysteem

Dit inzicht heb ik geleerd van Yoshua, onze briljante zoon met groene vingers. Yoshua legt geen moestuin aan, hij creëert een ecosysteem. Zijn visie is dat wanneer je een probleem hebt in je moestuin, dat het ecosysteem uit balans is. En wanneer het ecosysteem in balans is, dat het voor zichzelf zorgt. Dat er balans is tussen alles wat groeit en leeft. Dat er een gezonde, voedzame bodem is, dat er insecten zijn die bijdragen aan het systeem en dat deze insecten helpen om een gezonde balans te handhaven tussen de schadelijke en niet schadelijke plagen die voorkomen in een moestuin. Zo eten lieveheersbeestjes bijvoorbeeld luizen en eten wespen allerlei vervelende insecten. We hebben inmiddels ook twee eenden, ik noem ze Guus en Truus die de slakken opeten. Probleem is alleen dat we zoveel slakken hebben dat Guus en Truus het niet aankunnen. Dus volgend jaar komen er meer eenden bij. En aan het eind van het seizoen worden deze eenden geslacht en hebben we het vlees. De bijen helpen mee met het bevruchten van de planten en de kippen zorgen voor de mest die nodig is plus dat ze allerlei larven en insecten eten.

Het lichaam als ecosysteem

Hetzelfde geldt voor ons lichaam. Ook dat is een ecosysteem. En wanneer alles goed in balans is, zijn er geen lichamelijke problemen. Wanneer je een lichamelijk probleem ervaart is dat puur een teken van je lichaam dat er ergens iets aan de hand is. Ons lichaam communiceert namelijk met ons via symptomen. Maar wat wij vervolgens doen, is dat we het symptoom bestrijden. Vaak ook nog met allerlei chemische middelen. Waardoor we de boel alleen maar verder uit balans brengen. Het is hetzelfde als gif strooien in je moestuin of kunstmest gebruiken. Dat zijn korte termijn oplossingen waarmee je op de lange termijn het probleem alleen maar groter maakt.

Zeker als het gaat over een vrouwenlichaam, ons vrouwenlichaam is zo ontzettend bijzonder. We kunnen daar gewoon een baby mee maken. Maar ons vrouwenlichaam is daardoor ook heel kwetsbaar. Het is vele malen kwetsbaarder dan een mannenlichaam. We zijn veel minder goed bestand tegen stress en tegen hormoonverstorende middelen dan mannen. Die verstoren ons ecosysteem. Waardoor er op allerlei plekken figuurlijk onkruid gaat groeien dat zorgt voor bijvoorbeeld auto immuunziekten en chronische vermoeidheid. Het is dus heel belangrijk dat je gaat leren hoe je het ecosysteem van jouw vrouwelijke lichaam optimaal in balans kunt brengen. Overigens is dat iets dat we doen in de Eetgeluk Universiteit. Daarin ga je leren hoe je kunt eten als een vrouw, hoe je jezelf kunt voeden volgens de behoeften van jouw vrouwelijke lichaam. Zodat je je hormonen weer in balans kunt brengen en je weer goed geaard bent waardoor je meer energie gaat ervaren en lekkerder in je vel komt te zitten.

Goed, dan verder naar inzicht #4 Je kunt de dingen niet forceren

In de mannelijke maatschappij waarin we leven overheerst de gedachte dat alles maakbaar is. En dat alles zo snel mogelijk moet. Dit laatste is een gedachte vanuit schaarste. Bovendien zorgt het voor heel veel stress. Het zorgt voor vaak te strakke deadlines en het zorgt voor verlies van kwaliteit of juist extra kosten omdat je jezelf niet voldoende de tijd geeft om ergens goed over na te denken. Want dat merk ik hier nu ook, toen we hiernaartoe verhuisden hadden we allerlei enorm grote plannen. Zo wilde ik gelijk het weiland voor ons huis omtoveren tot een 4000m2 grote moestuin. Gelukkig hebben wij een buurvrouw die tuinen aanlegt en toen ik dit plan aan haar vertelde, zei ze heel wijs: waarom begin je niet met de moestuin die er al ligt en bouw je die om? Dan kun je eraan wennen en vanuit daar kun je dan steeds een stukje erbij nemen. In eerste instantie vond ik dat natuurlijk niets, want ik had haast… Maar uiteindelijk hebben we dat wel gedaan en nu ben ik daar zo blij mee. Vanuit drie moestuinbakken naar een moestuin van 500 m2 is namelijk al een enorme stap. En ik heb daar echt mijn handen aan vol. Een groter project had veel teveel stress gegeven.

Leven vanuit rust en flow net als de natuur

Bovendien… je kunt de natuur niet forceren. De dingen hebben tijd nodig om te groeien. Maar ook: je zult de dingen op het juiste moment moeten doen. Je kunt niet afdwingen dat een krop sla in de winter groeit als het keihard vriest zonder dat je daarvoor onnatuurlijke maatregelen moet nemen. Soms hebben dingen gewoon tijd nodig. En datzelfde geldt voor ons vrouwen. Wij zijn niet gemaakt om te rennen en om dingen af te dwingen. Wij zijn niet gemaakt om te leven vanuit wilskracht. Wij zijn gemaakt om te leven vanuit rust en vanuit flow. Wij zijn gemaakt om te leven vanuit overgave en vertrouwen. En dat betekent niet dat we niets doen. Want die verwarring ontstaat nogal eens als ik het heb over rust, overgave en vertrouwen. De vrouwelijke manier van creëren is wel degelijk een heel productieve manier van creëren, juist omdat we de natuurwetten gebruiken.

Leven volgens je cyclus

Wij vrouwen leven cyclisch en dat betekent dat er iedere maand een periode is waarin we gigantisch veel focus en kracht en energie hebben. En in die periode van de maand is het perfect om te creëren en grote projecten te plannen. Maar we hebben ook perioden in de maand waarin we het nodig hebben om rustiger aan te doen en naar binnen te gaan. Om alles dat we hebben geleerd in deze cyclus te verwerken. Helaas is daar in onze mannelijke wereld totaal geen ruimte en begrip voor. Je zult dit dus voor jezelf moeten gaan creëren en managen. En in de Eetgeluk Universiteit leer ik je hoe dit cyclisch creëren werkt en hoe je dit kunt gaan toepassen voor jezelf. Overigens geldt dit ook als je geen cyclus meer hebt. Dit ritme geldt voor alle vrouwen.

Het laatste inzicht voor deze week, inzicht #5 gaat over tijd, aandacht en liefde

Een moestuin heeft veel tijd, aandacht en liefde nodig. Ik loop er eigenlijk iedere dag wel even doorheen om te kijken of alles goed gaat. Ik controleer op slakken, bijna iedere avond speel ik voor eend en haal ik een bak met slakken uit de moestuin. Ik controleer ook of de planten hulp nodig hebben in de vorm van bijvoorbeeld een stok ter ondersteuning of ik leid de ranken van klimplanten om de steun heen. Ik verwijder onkruid, ik geef extra mest en voeding en ik oogst natuurlijk groenten als ze goed zijn. Ik dun planten uit zodat ze extra ruimte hebben om te kunnen groeien. En ik bescherm de planten zoveel mogelijk tegen vraat.

Schep voorwaarden om te kunnen groeien

Ik doe dus alles wat ik kan doen en om de planten die groeien in de moestuin te ondersteunen. Zodat ze hun grootste potentieel kunnen leven. Ik ben dus niet bezig met de perfecte oogst omdat ik weet dat die niet bestaat. Ik ben bezig om ervoor te zorgen dat de planten in de moestuin de beste kansen krijgen. Ik ben constant bezig om de planten te ondersteunen. Bijvoorbeeld door de soorten planten bij elkaar te zetten die elkaar ondersteunen. Maar ook door de voorwaarden te scheppen waardoor ze beter kunnen groeien. En ohhhh wat heb ik de afgelopen maanden ongeduldig en ontevreden door die moestuin gelopen. Want het groeide me allemaal veel te langzaam. En mijn buurvrouw maar zeggen: het komt Carola, het komt, vertrouw daar maar op. Het gaat echt wel groeien.

Start met het ondersteunen van jouw eigen ecosysteem

En ze had gelijk. Inmiddels is het echt een prachtige tuin geworden en ook: dit is het eerste jaar dat ik dit op zo’n grote schaal doe. Het is dus echt allemaal nieuw. Het is een jaar waarin ik de tuin leer kennen, waar staat de zon op welk moment van de dag. Maar waarin ik ook mijn eigen grenzen tegenkom. Ik vind het namelijk helemaal niets om op de grond op mijn knieën te zitten, dus dat gaan we vanaf volgend jaar veranderen. En dat is ook een stukje tijd, aandacht en liefde maar dan voor mezelf. Dat is ook het inzicht dat ik je hieruit mee wil geven. Jouw lichaam is een ecosysteem, het is een moestuin maar dan in een andere vorm. Stop met het willen creëren van het perfecte ecosysteem en start in plaats daarvan met het willen ondersteunen van het ecosysteem. Ga je lichaam ondersteunen in de fase van je leven waarin je je nu bevindt. Dat is de vrouwelijke weg. Ga focussen op hoe dingen voelen voor je in plaats van op hoe de dingen eruit zien. Leer hoe je de signalen kunt lezen die je lichaam je geeft. Leer hoe je de emoties kunt vertalen die je voelt. Loop iedere dag even door jouw persoonlijke moestuin heen en geef jezelf wat je nodig hebt om jouw grootste potentieel te kunnen leven.

En we hoeven niet allemaal een bekende Nederlander te zijn hè. Ieder mens heeft een ander talent. Het enige dat je hoeft te doen is jouw rode draad te vinden en op te pakken. Wanneer je dat doet, dan kom je vanzelf in de flow.  En ga je bloeien en vrucht afwerpen.