108 - Eten en de feestdagen

De feestdagen. Ik weet dat dit voor heel veel vrouwen nogal een stressvolle maand kan zijn... Als het gaat over het eten en vooral over wat je eigenlijk allemaal liever niet wilt eten...

Of over de extra kilo’s die eraan gaan komen bovenop de kilo’s die er al zijn en waar je nu al niet vanaf komt... Want alles, echt alles in de decembermaand lijkt te gaan over eten. Het is echt overal en echt in your face. 

Het is nog maar een aantal jaar geleden dat ik ook al maanden van tevoren stress had over de feestdagen. Voor mij was met name de periode rond Sinterklaas altijd lastig. Met de chocolade pepernoten en de suikermuizen. Ik was namelijk een enorme zoetekauw en ik kon echt geweldig snoepen en snaaien. Het kerstdiner was voor mij nooit zo’n probleem, omdat ik dan al vol zat van alles wat ik overdag had gegeten... :-) Maar met name al het zoete tussendoor was voor mij wel een dingetje waarin ik mezelf heel makkelijk kon verliezen.

De grote vraag is hier: hoe ga je daarmee om? Ik bedoel, je kunt moeilijk de hele maand december in bed blijven liggen met je hoofd onder de dekens. En dat hoeft ook niet.

In deze podcast deel ik een hele fijne strategie met je die je kunt gebruiken om het de komende feestdagen anders te gaan doen. Zodat je minder eetstress ervaart en meer kunt genieten van het samen zijn met elkaar!

Heel veel luisterplezier!

In deze podcast: Eten en de feestdagen

Dag mooie vrouw! Als je deze podcast luistert ben ik waarschijnlijk druk aan het inpakken. Deze podcast komt namelijk uit in het weekend voor onze verhuizing. En dat betekent dat we nog een laatste keer al onze spullen in moeten pakken voor wat hopelijk onze laatste verhuizing wordt. Zeker weten doe je het natuurlijk nooit en ik moet toegeven dat het waarschijnlijk een beste uitdaging gaat worden voor twee van die verhuizers zoals wij om wat langer op één plek te blijven wonen, maar ik moet je zeggen. Ik heb er zin in. Ik heb er zo ontzettend veel zin in om eindelijk lekker een eigen plek te hebben waarbij we niet meer hoeven te overleggen over wat we willen met het huis. Ja natuurlijk wel samen, maar niet meer met huis eigenaren. Dat is echt wel heel fijn hoor. We hebben zoveel plannen die we de komende jaren willen gaan realiseren.

Maar jeetje zeg, het is alweer december. Wat is het jaar omgevlogen. Wij zeggen ieder jaar aan het eind van het jaar tegen elkaar: hoe zou het er volgend jaar om deze tijd uitzien? Nou ik kan je één ding vertellen: dit hadden we allebei niet verwacht. We hadden allebei verwacht dat het nog zeker een jaar langer zou duren voordat we een huis hadden gevonden en deze stap zouden kunnen maken. Zo zie je maar hoe het kan lopen als je blijft focussen op het proces dat nodig is om je doel te bereiken. Als ik had gefocust op al die momenten dat mijn brein zei: het is er niet en het komt er nooit, dan hadden we dit waarschijnlijk nooit bereikt. Dus ook als je jouw doel voor dit jaar nog niet hebt bereikt, blijf focussen op het proces. Iedere keer als je brein zegt: het gaat nooit lukken of het schiet niet op, dan ga je met je aandacht weer terug naar de dingen die je doet, naar het consequent blijven doen van al die kleine dagelijkse stapjes om je doel te bereiken. Echt, het werkt! Blijf focussen op wat er wel is en blijf focussen op wat je nu kunt doen en blijf focussen op het doen van de juiste dingen. Iedere dag opnieuw.

De feestdagen en al het lekkers dat voorbijkomt

Goed, vandaag wil ik het met je hebben over de komende feestdagen. Want ik weet dat dit voor heel veel vrouwen een ontzettend stressvolle maand kan zijn. Als het gaat over het eten en vooral over wat je eigenlijk allemaal liever niet wilt eten. Of over de extra kilo’s die eraan gaan komen bovenop de kilo’s die er al zijn en waar je nu al niet vanaf komt. Want alles, echt alles in de decembermaand lijkt te gaan over eten. Het is echt overal en echt in your face. Op TV, om je heen, de kerstborrels, sinterklaasfeestjes, kerstmis op drie of vier verschillende adressen. Je zult waarschijnlijk al discussies hebben gehad over het familiekerstdiner en wat je daar gaat eten en anders heb je waarschijnlijk zelf al een bult stress gehad over wat je gaat koken met kerst. En als je alleen bent, dan heb je daar waarschijnlijk stress van. Ik weet nog wel dat ik in de periode dat ik alleen was, altijd heel blij was als het weer 1 januari was. Ik werkte in een sportschool en ik had nog een vrijgezelle collega en wij werkten altijd samen tijdens de feestdagen. Prima oplossing. En eigenlijk is het ook wel bizar. Het zijn maar twee dagen, en twee dagen rondom oud en nieuw. Dus in totaal gaat het om vier dagen. Maar ze zijn zo ontzettend beladen.

Eetstress rondom de feestdagen

Maar goed, het is wat het is, we zitten ermee en we moeten het ermee doen. Voor ons zal het deze kerst denk ik een klusvakantie worden en dat is helemaal prima. We hebben lekker twee weken vrij genomen om te landen in ons nieuwe huis. Er zullen wel heel wat bezoekjes komen aan de IKEA en de bouwmarkt ha, ha. En verder gewoon lekker met een bord stamppot op schoot tijdens de kerstdagen. Ik kan er wel aan wennen hoor. We gaan het huis gewoon lekker op ons gemakkie opknappen naar onze wens. Kamer voor kamer. En we nemen daar alle tijd voor. Ik wil echt voelen wat het huis nodig heeft en wat past. En ik wil ervan genieten om het mooi te maken.

OK, terug naar de feestdagen en de eetstress die dit voor veel mensen met zich meebrengt. Het is nog maar een aantal jaar geleden dat ik ook al maanden van tevoren stress had over de feestdagen. Voor mij was met name de periode rond Sinterklaas altijd lastig. Met de chocolade pepernoten en de suikermuizen. Ik was namelijk een enorme zoetkauw en ik kon echt geweldig snoepen en snaaien. Het kerstdiner was voor mij nooit zo’n probleem omdat ik dan al vol zat van alles wat ik overdag had gegeten. Maar met name al het zoete tussendoor was voor mij wel een dingetje waarin ik mezelf heel makkelijk kon verliezen.

Hoe ga je om met lastige situaties als je wilt afvallen

Misschien is zoet niet jouw ding, maar is het hartig. Of niet kunnen stoppen met eten omdat het zo lekker is. Het maakt eigenlijk allemaal niet uit. Waar het om gaat is dat je gewoon jezelf niet onder controle lijkt te hebben als er zoveel lekkers in de buurt is. En dat je daarvan baalt en dat je daar verdrietig van wordt. Dat het gewoon maar niet lukt om eraf te blijven. Of om het te houden bij eentje… Op de een of andere manier is dat tijdens de feestdagen of vakanties gewoon lastiger.

De grote vraag is hier: hoe ga je daarmee om? Ik bedoel, je kunt moeilijk de hele maand december in bed blijven liggen met je hoofd onder de dekens. En dat hoeft ook niet.

Het allerbelangrijkste om hiermee te kunnen dealen is dat je zorgt dat je een plan hebt. Want dat is waar het voor de meeste mensen verkeerd gaat. Ze hebben geen plan. Of ze hebben een vaag idee in hun hoofd over hoe ze het gaan doen. Maar ze hebben niets vastgelegd omdat ze niet weten hoe het er allemaal uit gaat zien dit jaar. Het is meer zoiets van: ik ga gewoon proberen om niet teveel te eten en om maat te houden. Of: ik blijf gewoon van al het lekkers af dit jaar. Of ze hopen erop dat er een heleboel dingen op tafel komen waar ze niet van houden.

En dan is het moment daar en het is zo ontzettend gezellig en er staan allemaal lekkere dingen op tafel. En je wilt niet ongezellig doen. En ach, het is maar twee dagen, daarna kun je wel weer even een paar dagen extra opletten. Waarom zo ingewikkeld doen, je mag toch ook wel even genieten en plezier hebben? En de nostalgie komt in je op van de feestdagen toen je vroeger thuis was en dat ene speciale ding at en je krijgt zin om dat ook te halen of te maken.

Van het een komt het ander

En van het een komt het ander. Je neemt een ding en dat smaakt zo goed dat je er nog eentje neemt en voordat je het weet ben je out of control. En als je eenmaal weer thuis bent of als iedereen weg is, dan neem je nog wat meer. Stiekem. Of je verstopt nog wat dingen helemaal voor jezelf. En dat is wat er ieder jaar weer gebeurt, en je weet dat je dit doet en daarom zie je op tegen de komende feestmaand. Omdat je weet dat je nu wel van alles kunt voornemen, maar dat het toch weer uitdraait op teveel snoepen, snaaien en overeten. Dus wat je nodig hebt is een plan.

Een plan met een hoofdletter P. Overigens ga ik je er alles over leren in de Stop met Snaaien Challenge die we in januari weer gaan doen. Het is inmiddels een traditie geworden in de Eetgeluk Universiteit om het nieuwe jaar gezamenlijk te starten met de Stop met Snaaien Challenge. Ik heb deze challenge exclusief ontwikkeld voor de leden van de Uni, maar in de maand januari kunnen ook niet leden meedoen aan deze challenge. En het mooie is: de inschrijving is vanaf vandaag geopend, dus als je nu inschrijft heb je gelijk al toegang tot het lesmateriaal en kun je alles wat je leert gelijk al tijdens de komende feestdagen toepassen! Maar goed, dat even terzijde. Even terug naar het maken van je plan voor de komende feestdagen.

Plannen en eten

In dag plan ga je beschrijven wat je gaat doen tijdens de feestdagen. Ga je dingen eten of ga je ze niet eten? Voor veel mensen is het makkelijker om niets te nemen dan om iets te nemen. Wat wij tegenwoordig doen tijdens de kerstdagen is dat we uitgebreid brunchen en we hebben een vroeg kerstdiner zo rond half vijf. En tussendoor eten we verder helemaal niets. Dat werkt echt perfect. Iedereen heeft dan ook echt trek als het tijd is voor het diner en na het diner zijn we gewoon lekker vol, maar niet afgevuld als je begrijpt wat ik bedoel. Dus dat is ons plan. Op die manier kun jij ook je plan maken. En als je tijdens de kerstdagen op bezoek gaat bij familie is het belangrijk dat je voor jezelf kijkt wat je wilt doen. Wat eet je wel en wat eet je niet?

En als je dingen wel eet zoals bijvoorbeeld kerststol, hoeveel ga je er dan van eten? Eet je één plakje of twee of meer? Ik weet voor mezelf dat als ik hier geen limiet aan geef dat ik met gemak een hele stol kan eten. Ik vind dat namelijk heerlijk. Vorig jaar had ik zelf een stol gebakken, want hier in Zweden kennen ze dat niet, kerststollen, en dat was echt zalig. En niet zo zoet. Dus daar heb ik echt wel afspraken met mezelf gemaakt toen ik hem uit de oven haalde.

Hoe ga je om met moeilijke situaties 

Het maakt eigenlijk niet zo heel veel uit wat je doet, maar zorg dat je een plan hebt en schrijf dat plan ook echt op voor jezelf, want je brein gaat ervoor zorgen dat je het vergeten bent op het moment supreme. Dus loop alvast de komende maand in je hoofd door en benoem alle knelpunten en schrijf op wat je daar gaat doen. Denk aan jouw toekomstige zelf, aan de versie van jezelf die op dat moment, in die situatie is en bedenk wat zij op dat moment nodig heeft. Wat kan haar op dat moment helpen om goed door al die lastige momenten heen te navigeren. Bereid je goed voor.

Dan komt de volgende uitdaging: je hebt je plan klaar en je komt bij je moeder of schoonmoeder of wie het dan ook is binnen en die zelfgebakken taart ruikt zo ontzettend lekker. Maar ja, je hebt hem niet ingepland. Dus daarom is het belangrijk dat je ook een plan B en een plan C hebt. Want wat ga je doen als je toch voor gaas gaat? Als je daar niet van tevoren over hebt nagedacht, dan denk je waarschijnlijk: ach, nu is het toch mislukt, nu kan ik de rest ook wel nemen. Ik probeer het volgende keer wel weer opnieuw. En omdat je baalt dat het is mislukt voel je je shit en eet je waarschijnlijk nog meer dan je normaal gedaan zou hebben, zonder plan. Dus hier komt plan B in beeld. En plan B heet compassie voor jezelf. Plan B gaat erover dat je een mens bent en dat de hele wereld in de decembermaand één groot verleidingscircus is. Dus dat het heel  logisch is dat je af en toe bezwijkt voor de verleidingen om je heen. En dat is OK. Dus wat ga je doen wanneer je toch iets eet of drinkt dat je je niet had voorgenomen. Wat wordt je rempedaal? Hoe ga je op de rem trappen wanneer je merkt dat je afwijkt van je plan?

Hoe praat jij tegen jezelf?

Hoe ga je jezelf afremmen en weer luisteren naar je mensenbrein en hoe herstel je het contact met je lichaam zodat je kunt voelen wanneer het tijd is om te stoppen? Hoe ga je voorkomen dat je all the way gaat? Dat is waar plan B over gaat. In plan B gaat het erover hoe omgaat met jezelf als dat gebeurt. Wat je zegt tegen jezelf. Het gaat erover dat je niet in de valkuil stapt van boos worden op jezelf of jezelf veroordelen of jezelf op de kop geven of gemeen zijn tegen jezelf. Want als je dat doet, dan ga je jezelf alleen maar slechter voelen en daardoor ga je juist alleen maar meer eten. Om het vervelende gevoel weg te eten.

Plan B gaat erover dat je gaat herkennen en tegen jezelf gaat zeggen: hey, ik heb dit nu gegeten. Het is toch lastiger dan ik dacht. Ik neem even een minuutje pauze. Ik ga even naar buiten en frisse lucht happen. Of ik ga even naar de wc en een paar minuten ademen. Of ik maak een kop thee voor mezelf. Of ik ga even wat dingen opruimen. Wat het dan ook maar is dat werkt voor je en dat je helpt om je uit de foodhypnose te halen. Het gaat erom dat je jouw staat van zijn doorbreekt. Dat je jezelf als het ware uit de eet-emoties haalt. Denk hierover vooraf al goed na. Dat is je plan B. Wat zijn de dingen die je tegen jezelf kunt zeggen als je toch uit de bocht vliegt en wat zijn dingen die je kunt doen als dat gebeurt. Hoe kun je jezelf in een andere emotionele staat van zijn brengen. Hoe kun je vertragen en gaan waarnemen? Hoe kun je compassie hebben naar jezelf?

Je moet een plan hebben

Dus je hebt een plan, dat is plan A over hoe je het de komende feestdagen gaat aanpakken. En je hebt een plan B voor de dingen die je kunt denken en doen als je toch onverhoopt bezwijkt voor een of meerdere verleidingen. En misschien heb je zelfs nog een plan C nodig voor als er onverwachte dingen of situaties zijn, stel je staat stand-by om te gaan werken en er gebeurt iets waardoor je moet gaan werken. Of stel er gebeurt iets tijdens de kerstdagen waardoor alles anders loopt.

Nu je je plannen in orde hebt is het belangrijk dat je de juiste verwachtingen hebt voor de komende feestdagen. Ik wil dat je verwacht dat het moeilijk is. Verwacht dat je het lastig gaat krijgen de komende maand om je aan je plan te houden. Verwacht dat je op alle fronten gaat worden uitgedaagd. Het is namelijk niet zo dat je plan ervoor gaat zorgen dat je nu fluitend door het hele decembercircus gaat dansen. Ik bedoel, dat kan, maar we weten allemaal dat de kans groter is dat er een heleboel lastige momenten gaan komen. Dus hou daar rekening mee. Hou in je achterhoofd dat je uitgedaagd gaat worden de komende maand.

De verschillende gedachtes die om de hoek komen kijken

Vertel jezelf niet dat je dit wel eventjes gaat doen. Want dan kun je echt bedrogen uitkomen. En wat er dan waarschijnlijk gebeurt is dat je zo teleurgesteld bent in jezelf dat je vervalt in zelfmedelijden. Dat je gedachten gaat denken als: waarom is dit toch zo moeilijk? Waarom kan ik al dat lekkers niet gewoon laten staan? Wat is er toch mis met me? En voordat je het weet ben je alles aan het eten en heeft je oerbrein gewonnen. Dus verwacht dat het moeilijk gaat worden. Dat het uitdagend gaat zijn. Zeg tegen jezelf: ik weet dat het lastig gaat worden en ik weet dat ik ook al dat lekkers wil eten.

Dit is niet appeltje eitje. Als ik het zie wil ik het hebben. En als ik bij andere mensen ben, dan is de kans groot dat ik me mee laat slepen in het moment en weer terugval in mijn oude gedrag. Dat ik gewoon onbewust dingen in mijn mond stop en achteraf pas denk oh shit, dat was niet wat ik had gepland. Wees eerlijk naar jezelf hierover. Vertel jezelf de waarheid en dat het waarschijnlijk echt een uitdaging gaat worden. Maar vertel jezelf ook dat dit helemaal OK is en dat je het nog steeds gewoon gaat doen. Dat je gewoon gaat oefenen en gaat leren hoe je dit kunt doen. Ook al is het soms lastig en uitdagend.

Wees realistisch

En je hoeft natuurlijk ook geen hel en verdoemenis scenario ervan te maken hè. Het is niet de bedoeling dat je zwaar depressief ergens in de hoek van de kamer ver weg van de tafel met al het eten gaat belanden… Wees gewoon realistisch. Stel jezelf de komende maand voor en stel jezelf de lastige dagen voor. Loop er in je hoofd alvast doorheen. Wat zijn de mogelijke knelpunten op een dag en hoe kun je jezelf daarop voorbereiden. Wat zijn dingen die je kunt zeggen zowel tegen jezelf als tegen de mensen om je heen als de gebruikelijke opmerkingen weer komen en wat zijn dingen die je kunt doen om jezelf uit een lastige situatie te redden.

Er zullen verleidingen zijn 

Verwacht dat er verleidingen zullen zijn. Verwacht dat er dingen gebeuren waar je je niet op hebt voorbereid. Verwacht dat je misschien wat wilskracht nodig zult hebben. En wanneer dat gebeurt, dan zeg je tegen jezelf: oh kijk, dat is dat lastige ding dat ik al had verwacht. En dat is OK, want ik had het al verwacht. Dit is de volgende stap. Doordat je al had verwacht dat er lastige dingen zouden kunnen komen, heb je erover nagedacht. Je hebt al bedacht wat je kunt doen in lastige momenten. Zoals wat je gaat doen als iedereen aan het kerstgebak zit en jij niet. Of als iedereen aan de alcohol zit en jij niet. En als het er zo ontzettend gezellig uitziet. Wat ga jij dan doen? Ga je er gewoon tussen zitten en ga je zitten kijken naar iedereen die zit te eten of te drinken? Wat ik zelf in zo’n situatie doe is dat ik tegen mezelf zeg: het is vijf minuten lastig en dan heeft iedereen het op en is er niets meer aan de hand. Het is vijf minuten ongemakkelijk en dan is het klaar. Maar je kunt ook uit de situatie gaan en even op de wc gaan zitten of een rondje met de hond lopen of een spelletje gaan doen of iets anders aan afleiding creëren voor jezelf. Het maakt niet zo heel veel uit. Doe wat werkt voor jou.

Wat ook kan helpen is de betekenis die je geeft aan dingen. Wat is de betekenis van de feestdagen voor jou? Waar gaan de feestdagen voor jou over? Wat is voor jou belangrijk als het gaat over de feestdagen? Is het het eten? Of is het het samenzijn met elkaar, het genieten van elkaar? Waar kies je op te focussen? Kies je ervoor om te focussen op al het eten dat je niet mag eten of kies je ervoor om te focussen op het contact met elkaar en op het samen zijn met elkaar. Op het uitwisselen en genieten van elkaars gezelschap? Of op een paar dagen rust en alleen zijn. Want ook dat kan echt het ultieme genot zijn als je daarvoor kiest.

Plezier en vervulling halen uit andere dingen dan uit eten

Ga kijken of je jouw plezier en vervulling en gezelligheid kunt halen uit andere dingen dan uit eten. Wat is er nog meer fijn aan deze ervaring anders dan eten. Het gaat niet om het eten. Echt niet. Immers, in je eentje eten is lang niet zo gezellig als eten met elkaar. Het gaat om de mensen. De mensen en het contact met elkaar, de uitwisseling die maakt het gezellig. Het gaat erom dat je dankbaar bent en stil staat bij hoe goed je het hebt en hoe fijn het is om in vrede te leven. Hoe fijn het is om een dak boven je hoofd te hebben en eten op tafel. Hoe fijn het is om je lichaam te hebben om alles mee te kunnen ervaren. Hoe fijn het is om samen te zijn. Of, als je op dit moment alleen bent, hoe fijn je het kunt hebben met jezelf. En hoe fijn het is om deze kans te hebben om jezelf te leren waarderen en jouw relatie met jezelf te ont-dekken en verdiepen.   

Het gaat niet om het eten. Sterker nog, het eten is vaak een enorme afleiding van alles wat er ook is. Dus ga ontdekken wat er nog meer fijn is aan deze bijzondere tijd en ga je brein trainen om daar meer aandacht aan te besteden.

Zorg dat het makkelijk is

De volgende en laatste stap is uiteindelijk als je een plan A hebt en een Plan B en een Plan C en je verwacht dat het lastig en uitdagend wordt. Dat je ervoor zorgt dat het makkelijk is. Het kan lastig zijn, dat kan het absoluut zijn, maar laat het makkelijk zijn om het lastig te laten zijn. Het is niet het einde van de wereld als je ervoor kiest om iets niet te eten. Dus manage je brein. Je bent niet zielig. Je mag alles en je kan alles, alleen deze feestdagen kies je ervoor om het te doen volgens jouw plan. Het zijn maar een paar dagen, feitelijk zijn het er vier en als je Sinterklaas mee telt zijn het er vijf of misschien zes. In een hele maand van 31 dagen. Dus maak het niet groter dan het is.

Gaat het toch verkeerd, dan is dat wat het is. Je hebt al je plannen, je hebt alles goed doordacht, oefen met compassie, pak de draad weer op en ga verder. Je bent aan het oefenen, je bent dit aan het leren en bij oefenen hoort vallen, maar bij oefenen hoort ook dat je weer opstaat. Je hoeft maar één keer vaker op te staan dan dat je valt. Het is maar eten. Maak het fun, maak het leuk om dingen niet te eten, maak het leuk om je aan je plan te houden. Maak het niet moeilijker dan het is. En als het toch moeilijk is voor je, dan is dat ook helemaal OK.

Omdat je weet dat je er bent voor jezelf en omdat je weet dat je jezelf ondersteunt, no matter what. En als het toch lastig is dan hoef je daar niet aan te ontsnappen door het vervelende gevoel weg te gaan eten. Maar als het makkelijk kan, als je het luchtig kunt houden voor jezelf, kies dan daarvoor.

Focus op de leuke dingen tijdens de feestdagen

Dus nog één keer: heb een plan, heb een plan B voor als het lastig wordt en heb een plan C voor onvoorziene situaties. Verwacht dat het lastig kan zijn en wees voorbereid op lastige situaties. Focus op alle andere leuke dingen tijdens de feestdagen en train je brein om het makkelijk te laten zijn. Het is helemaal niet erg als je niet alles eet. Het is helemaal OK om nee te zeggen tegen dingen die niet op je plan staan. Daar ga je echt niet van dood. En dat is ook echt helemaal niet zielig en het maakt je ook geen zeikerd of zeur. Dat is echt alleen maar breindrama dat leeft in jouw hoofd.

Stop met snaaien

Goed nu je dit weet ben je voorbereid. Als gezegd, in de Stop met Snaaien Challenge ga ik de hele maand januari veel dieper in op de zes stappen die je nodig hebt om te stopppen met snoepen en snaaien en overeten. Mocht je meer willen weten, de inschrijving is geopend. Ga naar de gelukkige eter.nl en kies daar voor de stop met snaaien challenge en doe gezellig mee. Als je je nu al opgeeft dan heb je gelijk toegang tot al het materiaal en kun je het nog deze maand gaan toepassen!